تاریخ قرآن (محمود رامیار)تاریخ قرآن تالیف دکتر محمود رامیار کتاب پیرامون تاریخ و نگارش قرآن کریم نوشته شده که مؤلف محترم در آن مسائل مربوط به نگارش و جمع آوری قرآن را از جمله تالیف قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، جمع آن در زمان ابو بکر و عمر و عثمان پرداخته است. ۱ - معرفی کتابمصاحف موجود در زمان ابو بکر- خط قرآن - نقطه گذاری آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند. با توجه به تسلط مؤلف به کتابهای نوشته شده در علوم قرآنی و بخصوص تاریخ قرآن ، مطالب ارائه شده از قوت و قدرت علمی بالائی برخوردار است اضافه بر آن که از منابع فراوانی در این زمینه استفاده نموده‌اند. و این دو خصوصیت است که به کتاب ایشان چهره‌ای داده که می‌تواند به عنوان کتاب ممتاز در زمینه تاریخ قرآن باشد ۲ - ساختار کتابکتاب دارای یک مقدمه و ۱۷ فصل است که فهرست مطالب آن به شرح زیر است: فصل اول: گامی لرزان در پیشگاه قرآن فصل دوم: نامهای قرآن شامل: قرآن در لغت - فرقان - ذکر - حکمت و... فصل سوم: آغاز وحی : شامل: گوشه گیریها- سن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - غار حرا- آغاز وحی و... فصل چهارم: چگونگی وحی- وحی در لغت- سابقه وحی- وحی در قرآن - حالات وحی- مراحل وحی فصل پنجم: در مدار وحی: وحی چیست؟ الهام و وحی- افسانه غرانیق از نظر: قرآن، احادیث ، لغت، عقل ، تاریخ- رسول و نبی فصل ششم: نزول قرآن شامل: معنی نزول- مراحل نزول- لیلة القدر کلمات قرآن از کیست؟ مدت نزول- دلیل نزول تدریجی فصل هفتم: تالیف قرآن در زمان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : حفظ در سینه‌ها جمع آوری قرآن- تاثیر قرآن- مراقبت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - حافظه عرب کوشش صحابه - حافظان قرآن- نوشتن قرآن- کاتبان وحی - تالیف قرآن فصل هشتم: جمع آوری قرآن در زمان ابو بکر شامل: نخستین جامع قرآن رویداد یمامه- زید بن ثابت شروع به کار می‌کند- همکاران زید چرا زید انتخاب شد- تاریخ این گرد آوری- سنجش کار زید- انگیزه ابو بکر فصل نهم: مصاحف همزمان ابو بکر: شامل: مصحف فاطمه سلام‌الله‌علیهم - مصحف حضرت علی علیه‌السّلام - مصحف سالم ، ابو زید، معاذ بن جبل فصل دهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عمر فصل یازدهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عثمان- یکی کردن مصاحف- تشکیل انجمن- سوزاندن مصاحف- چند نسخه نوشته شد؟ - رواج مصحف عثمان فصل دوازدهم: خط قرآن- خطوط عربی - خط نبطی - خط کوفی ، نسخ ، خط در مکه و مدینه - اهتمام پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - پیامبر امی - خط قرآن... فصل سیزدهم: اعجام و نقطه گذاری : مشکل خواندن خط- اعجام و نقطه گذاری نخستین نقطه گذاری- سهم ایرانیان- رواج قطعی مصحف عثمان فصل چهاردهم: آیه‌ها و سوره‌ها: معنی آیه - نخستین آیه. شماره آیه‌ها ترتیب آیه‌ها- سوره‌ها- معنی سوره - حکمت تعیین سوره‌ها. اقسام سوره‌ها فصل پانزدهم: مکی و مدنی: معنی مکی و مدنی- فایده این شناسایی راه شناسایی. ضابطه تشخیص- ترتیب سوره‌های مکی و مدنی و اختلاف آن فصل شانزدهم: سبب نزول: معنی سبب نزول- فایده شناسایی سبب نزول راههای شناسایی سبب نزول. فصل هفدهم: ترجمه قرآن- معنی ترجمه- شرائط ترجمه- فواید ترجمه قرآن. [۱]
تاریخ قرآن، محمود رامیار، ص۱-۶۴۵.
۳ - ویژگی‌ها۱- از مهمترین ویژگی‌های کتاب- گستردگی و فراوانی منابع تحقیق است که در هر موضوع برای شرح آن از منابع فراوان در آن زمینه استفاده نمود. (منابع دست اول) ۲- شرح و بسط موضوعات مطرح شده- بدین گونه که پس از طرح موضوع و بیان نظرات مختلف- موضوع را از جهات و زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده توضیح می‌دهند و برای این کار ابتدا به سراغ قرآن می‌رود و موضوع را از دید قرآن بررسی می‌نماید ۳- فصل هفتم (تالیف قرآن) در این فصل بواسطه آیات و روایات فراوانی ثابت می‌کنند که در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، قرآن بصورت کامل جمع آوری شده و نسخه اصلی برای آن حضرت (بر روی نوشت افزارهای آن زمان) نوشته شده بود. ۴- فصل دوازدهم (خط قرآن) در این فصل پس از تعریف واژه امی، اقوال پیرامون امی بودن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را ذکر نموده در پایان جمع بین دو نظریه کرده چنین نتیجه می‌گیرد که: بی سواد بودن حضرت مربوط است به اوائل بعثت و با سواد بودن ایشان مربوط است به ادامه رسالت . ۵- فصل پنجم (در مدار وحی) در این فصل پس از تعریف وحی و الهام مساله افسانه غرانیق را مطرح و آنگاه آنرا از نظر قرآن- سنت - عقل- لغت- تاریخ مورد بررسی قرار داده، و بی اساس بودن آن را اثبات می‌نماید. ۶- فصل هفتم (تالیف قرآن) - در این فصل پس از بحث از جمع آوری و حفظ قرآن در سینه‌ها و مراقبت شخص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از آیات الهی مساله نوشتن قرآن را مطرح نموده از آیات قرآن- نوشت اقرارهای موجود در آن زمان را استفاده می‌نماید (که بر روی چه چیزی عرب‌ها می‌نوشتند) ۷- فصل چهاردهم (آیه‌ها و سوره‌ها) - در این فصل پس از تعریف واژه آیه و سوره و بیان اولین و آخرین آیه و سوره نازل شده برای تعیین سوره‌ها- حکمت‌هایی را بیان می‌نماید ۸- فصل سوم (آغاز وحی) در این فصل پیرامون وحی سخن گفته و آن چه را که مربوط به مقدمات وحی می‌شود مانند گوشه گیرهای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - غار حرا و سن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و... بررسی نموده آنگاه مساله نزول اولین آیات را ذکر می‌نمایند. ۴ - نسخه شناسیکتاب یک جلد و متن آن فارسی و دارای ۸۰۲ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- تاریخ انتشار: ۱۳۶۹ ۵- نوبت چاپ: سوم ۶- ناشر: انتشارات امیر کبیر ۷- دارای فهرست‌های: ۱- ۷- موضوعات ۲- ۷- آیات ۳- ۷- سوره‌ها ۴- ۷- اشخاص و قبایل ۵- ۷- امکنه و مؤسسات ۶- ۷- کتابها (منابع و ماخذ) ۷- ۷- غزوات (جنگ‌ها) ۸- ۷- تصاویر ۹- ۷- کتابنامه. ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن
|